لە کەرتی گەمارۆدراوی غەززە کە زیاتر لە 18 مانگە بەهۆی شەڕی بەردەوامەوە وێران بوە، ئارد بوەتە کاڵایەکی کەم، ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدایه كه گەمارۆكانی سه‌ر كه‌رته‌كه توندتر ده‌بن.
دایكی محه‌مه‌د عیسا، خۆبەخشێک کە له نێو ئه‌و كه‌سانه‌دایه نان دروستده‌كات بۆ هاوڵاتیان، بە ئاژانسی فرانس پرێسی ڕاگەیاندوە، “بەهۆی ئەوەی دەروازەکان داخراون، قه‌یرانی نان و غاز سه‌ریهه‌ڵداوه”.
لە 2ی ئازارەوە ئیسرائیل بە تەواوی ڕێگری لە چونە ژورەوەی هاوکارییە مرۆییەکان کردوە بۆ ناو کەرتی غەززە کە زیانیان بەرکەوتوە و حەماسی تۆمەتبار کردوە بە دەستبەسەرداگرتنی ئەو پێداویستیانەی کە لە کاتی ئاگربەستەکەدا گەیشتون.
لە ناوەڕاستی مانگی ئازاردا ئیسرائیل ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکانی لە کەرتی غەززە دەستپێکردەوە.
نەتەوە یەکگرتوەکان هۆشداری دەدات لە خراپتربونی قەیرانی مرۆیی لە کەرتی غەززە بەهۆی ڕاگرتنی هاوکارییەکان بۆ دو ملیۆن و 400 هەزار دانیشتوی کەرتی غەززە.
ڕێکخراوە مرۆییەکان کە لە غەززە کار دەکەن، کاڵای سەرەتایی وەک خۆراک و دەرمانیان نییە، دایكی محه‌مه‌د عیسا، ده‌ڵێت، خۆبەخشەکان بۆ ئامادەکردنی نانی ساج پەنایان بۆ سوتاندنی کارتۆن بردوە.
ئەو جەخت لەوە دەکاتەوە، “برسێتی دێت، خه‌ریكه‌ی دەگەینە ئاستێک کە نەتوانین خۆراک بە منداڵەکانمان بدەین”. ڕێکخراوە فریاگوزارییە نێودەوڵەتییەکان پێشتر هۆشدارییان دابو لە ڕودانی برسێتییەکی نزیک لە ماوەی شەڕی 18 مانگەدا.
تا کۆتایی مانگی ئازار، دانیشتوانی ستریپ هەمو بەیانیەک لەبەردەم ئەو چەند نانەواخانەیەدا لە ڕیزدا وەستابون کە هێشتا کاریان دەکرد، بەو هیوایەی هەندێک نان دەستبکەوێت.
بەڵام یەک بە یەک نانەواخانەکان دەستیان کرد بە وەستان لە کارکردن چونکە پێکهاتە سەرەتاییەکانی نانیان کە بریتی بون لە ئارد، خوێ تەواو بو، تەنانەت نانەواخانە پیشەسازییە گەورەکانیش کە پێویستن بۆ کارەکانی بەرنامەی جیهانی خۆراک بەهۆی کەمی ئاردی و سوتەمەنی بۆ بەڕێوەبردنی مۆلیدەکان داخراون.
ڕێکخراوی خێرخوازی جیهانی ناوەندی چێشتخانە ڕایگەیاندوە، قەیرانی مرۆیی ڕۆژ بە ڕۆژ خراپتر دەبێت، لە پلاتفۆڕمی ئێکس نوسیویەتی، “نان ئەوەندە بەنرخە، زۆرجار جێگەی ژەمە ئاساییەکان دەگرێتەوە لەو شوێنانەی کە چێشت لێنان وەستاوە”.
نانەواخانەی ئەو ڕێکخراوە خێرخوازییە تاکە نانەواخانەیە کە تا ئێستاش لە کەرتی غەززە کاردەکات و ڕۆژانە 87 هەزار نان بەرهەم دەهێنێت.
وەستانی فرۆشتنی خۆراک لە کۆشکەکانی کەناری ڕێگاکان لەکاتێکدایه كه نرخەکان بەردەوامن لە بەرزبونەوە، ئەمەش وایکردوە زۆرینەی دانیشتوان نەتوانن کاڵا بکڕن.
خەڵک بەناو داروپەردودا بەدوای خۆراکدا دەگەڕێن بۆ تێرکردنی برسێتییان، هەندێکی دیکەش کیلۆمەترێک بەپێ دەڕۆن بۆ یارمەتیدانی خاڵەکانی دابەشکردن بەو هیوایەی خۆراک بۆ خێزانەکانیان بدۆزنەوە.
بەگوێرەی نوسینگەی نەتەوە یەکگرتوەکان بۆ هەماهەنگی کاروباری مرۆیی (OCHA)، لە مانگی ڕابردودا زیاتر لە 250 پەناگە لە غەززە خۆراکی پێویستیان نەبوە، یان هیچ خۆراکێکیان نەبوە.
بزوتنەوەی حەماس کە لە 7ی تشرینی یەکەمی 2023 هێرشە بێ وێنەیەکەی بۆ سەر باشوری ئیسرائیل بوە هۆی هەڵگیرسانی شەڕەکە، دەوڵەتی جولەکە بە بەکارهێنانی برسێتی وەک چەکی شەڕ تۆمەتبار دەکات.
خەڵکی غەززی لەم شەڕەدا و ڕوبەڕوبونەوەکانی پێشوتر لەگەڵ ئیسرائیلدا خۆڕاگرییان پەرەپێداوە، بەڵام لە چاوپێکەوتنەکانیان لەگەڵ ئاژانسی فرانس پرێس دەڵێن، زۆرجار هەست دەکەن کە ئەم شێوازە داهێنەرانەی گونجانیان بۆ چەندین سەدە دواخستوە.
