گفتوگۆ لەگەڵ ڕێبوار ئەحمەد ئەندامی مەکتەبی سیاسی حزب سەبارە بە سیاسەتی حزب لەسەر هەڵبژاردن
ئۆکتۆبەر: دەمانەوێ سەرەتا لەو پرسیارەوە دەست پێبکەین کە بۆچی دوای ساڵانێکی زۆر لە بایکۆت و بەشدارینەکردن لە هەڵبژاردنەکاندا، چ هەڵبژاردن بۆ پەرلەمانی کوردستان و چ هەڵبژاردنی عێراق، بڕیاری بەشداریکردنتان لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێرا ق دا؟ چی گۆڕاوە؟ سیاسەتی حزب بەرامبەر بە هەڵبژاردن و پەرلەمان یاخود کارکردی پەرلەمان و روانگەی ئێوە لەسەر پەرلەمان؟
ڕێبوار ئەحمەد: ئەگەر بمەوێ وەڵامیکی کورت و پوخت بە پرسیارەکەتان بدەمەوە ئەوە نە لە هەڵبژاردن و نە لە کارکردی پەرلەمان و نە لەڕوانگەی ئێمە دەربارەی ئەوانە هیچ ئاڵوگۆڕێک ڕوینەداوە، ئەوەی گۆراوە سیاسەتی حزب یان دەقیقتر بڵێم تاکتیکی حزبە لەپەیوەند بە هەڵبژاردنەوە. بەڵام بۆ رونکردنەوەی ئەم ئاڵوگۆرە سەرەتا دەبێ جەخت لەوە بکەم کە ئێمە هیچکات لەروی مەبدەئیەوە بەشداریکردن لە هەڵبژاردنمان رەتنەکردوەتەوە. هەمیشە پیمانوابوە بەشداریکردن و بەشدارینەکردن مەسەلەیەکی تاکتیکیە بۆ حزبیکی کۆمۆنیستی کریکاری. پێمانوایە بەپێی هەلومەرجی سیاسی و جێگاو ڕێگای هەر هەڵبژاردنێک، هەروەها بەپێی جێگەو پێگەی حزب و بزوتنەوەی کرێکاری و جەماوەری، سەرجەم ئەم لایەنانە لێکبدەینەوە و بزانیین بەشداری یان بایکۆت کامیان بە قازانجە بۆ بەهیزکردنی بزوتنەوەی کرێکاری و جەماوەری و بەرجەستەکردنی حزب، ئەوەیان هەڵبژێرین. بەم سادەدییە.
بۆچونی مەبدەئی ئیمە لەسەر پەرلەمان و بێگومان هەلبژاردنەکەشی لە نمونەییترین ئەلگۆکەشیدا، بریتیە لە سەرخانێکی سیاسی بۆ سیستەمی چەوسێنەرانەی سەرمایەداری. ئەوەی کە گوایە ئەمە سیستەمێکە بۆ بەشداری و دەخاڵەتی خەڵک لە حوکمڕانی، درۆیەکی زل و شاخدارە. چوار ساڵ جارێک بەناوی نوێنەرایەتی خەڵک هەرایەک بەرپادەکەن و مێشکی جەماوەری کرێکار و زەحمەتکێش بە جۆرەها بەڵێنی ڕەنگاوڕەنگ دەکوتنەوە. گوایە دەتوانن لەرێگای بەشداری لە هەڵبژاردنەوە ئاڵوگۆڕ لە ژیانی سەخت و پڕ لە مەینەتیان پێکبهێنن. دوای هەموو خولیکی هەڵبژاردنیش مەینەتی و نەداری خەڵک قولتردەکەنەوە. لەڕوانگەی ئێمەوە پەرلەمان و هەڵبژاردنی پەرلەمانی بەهیچ جۆرێک ڕێگایەک نیە بۆ گەیشتنی خەڵک بەدەسەڵات و تەنانەت بەشداری خەڵکیش لە دەسەڵات دابین ناکات. هەربۆیە زۆرجار بەشی زۆری خەڵک هەتا لە وڵاتانی رۆژئاوای لانکی دیموکراسی پەرلەمانیدا بەشداری هەڵبژاردن ناکەن، لە زۆربەی هەڵبژاردنەکاندا حکومەت بە دەنگی کەمینە دادەمەزرێت. ئێمە دەڵێین کۆتایهینان بەم هەموو مەینەتەی ئێستا، کۆتایهێنان بە کۆیلایەتی بەکرێ و ستەمکێشی ژنان و هەموو جۆرە هەڵاواردنێک و بەرپاکردنی سیستەمیکی سیاسی کە ئازادی و یەکسانی و خۆشگوزەرانی دابین بکات، نەک لەڕێگای سیستەمی پەرلەمانی، بەڵکو لەڕێگای شۆڕشی کریکاری و روخانی نیزامی سەرمایەداریەوە ئیمکانی هەیە. حزبی کۆمۆنیستی کرێکاری بۆ بەرپاکردنی شۆرشی سۆسیالیستی و هەڵپێچانی نیزامی سەرمایەداری و دامەزراندنی کۆمەلگایەکی سۆسیالیستی خەبات دەکات. بەدیلی ئێمە بۆ دەخاڵەتی ڕاستەوخۆی خەڵک لە حوکمڕانی سیستەمی شوراییە.
سەرباری ئەم ڕوانگە نەگۆڕەمان لەسەر سیستەمی پەرلەمانی و هەڵبژاردن، ئێمە دەبینیین لەم پرۆسەیەدا کۆمەڵگا لەسەر ئەم مەسەلەیە و بەرنامە و پلاتفۆرمی ئەحزاب و جەدەلیان لەگەڵ یەکتری قوتبی دەبێتەوە، بەشداری ئیمە لەم قوتبیبونەوەیەی کۆمەڵگا و نوینەرایەتیکردنی کریکاران و جەماوەری خەڵک لەناو ئەم فەزایەدا کاریکی زۆر پێویستە. بەشداری لە پرۆسەی هەڵبژاردن و سەرئەنجام هەوڵدان بۆ کەڵکوەرگرتن لە مایکرۆفۆنی پەرلەمان، دەرفەتێکە بۆ جەدەل و بەرامبەرکێی ئێمە لەگەڵ چینی دەسەڵاتدار. لەچەند مانگی رابردودا باس و جیدالێکی سیاسی گەرموگور و هەمەلایەنە لەئاستی رابەری حزب و هەروەها بە مەشورەت لەگەل حزبی کۆمۆنیستی کریکاریی عێراق و حزبی حیکمەتیست-خەتی ڕەسمی، وە بەپێی ئەو ئەزمونەی لە رابردودا بوومان لە گرتنەبەری تاکتیکی بایکۆت، بەو ئەنجامە گەیشتین کە تاکتیکی بەشداریکردن بە قازانجتر و کاریگەرترە و بریارماندا بەشداری بکەین. بەڵام لەوماوەیەی بەدەستەوە مابوو، نەمانتوانی ئەو مەرجە قانونیانە دەستەبەربکەین کە لەلایەن کۆمیسیۆنی باڵای هەلبژاردنەوە بۆ بەشداریکردن دانرابوو. بۆیە بەداخەوە دەرفەتی بەشداریمان لە دەست دا.
ئۆکتۆبەر: ئەگەر پێتانوایە هیچ شتێك لە پەیوەست بە ڕوانگەی ئێوە بۆ پەرلەمان و هەڵبژاردن نەگۆڕاوە، ئایا چۆن ئەم گۆڕانکاریانە لە پەیوەند بە سیاسەتی حزبەوە بەرامبەر بە هەڵبژاردن و پەرلەمان لێك دەدەیتەوە؟ ئایا هەڵوێستتان لە رابروودا هەڵەیەکی تێدا بووە، یاخود چی وایکردەوە کە ئەو هەڵوێستە وەربگرن؟ پێداچوونەوەیەك بە سیاسەتی تاکتیکی حزبدا روویداوە؟
رێبوار ئەحمەد: راستیەکەی ئێمە پێشتریش لەم بارەیەوە باس و جەدەلمان هەبوە لە رابەری حزب، تەنانەت لە خولی پێشوی هەڵبژاردنی کوردستاندا ناویشمان تۆمارکرد بۆ بەشداری، بەڵام دوای ئاخرین دیزاینی سیستەمی هەلبژاردن لەلایەن پارتیەوە، گەیشتین بەو بروایەی کە بایکۆتی بکەین. لەرابردودا نەک لەرووی مەبدەئیەوە، بەلکو وەکو تاکتیک بایکۆتمان هەلبژاردوە. هۆکارەکەشی ئەو هەموو عەیب و عارە بوو کە هەلبژاردن لە عیراق و کوردستان هەیەتی. ئەوە ئاشکرایە کە ئەم هەلبژاردنانە هەتا بەپێوانە بورژوازیەکەشی تارادەیەکی زۆر نمایشییە. ئەحزابی دەسەڵاتدار بە سەدویەک شێوە دیزاینی دەکەن و ساختەکاری تیا دەکەن. بەڵام ئەمجارە دانیشتین و بەشێوەی هەمەلایەنە مەسەلەکەمان لیکدایەوە و تاکتیکی بایکۆتمان هەڵسەنگاند و بەو ئەنجامە گەیشتین کە کارساز و کاریگەر و دروست نیە. بۆیە سەرباری نمایشیبوونی هەڵبژاردن، بریارمان دا لەم مەیدانەشدا بەرامبەر حزب و بەدیلە بورژوازیەکان بوەستینەوە و کەلکی لێوەرگرین بۆ گەیاندنی پەیامی کۆمۆنیزم بەخەلک و پەردەهەلمالین لەروی بەدیلە بورژوازیەکان لەوانەش خودی پەرلەمانتاریزم.
دەربارەی ئەو هەموو رەخنەیەی کە بەتایبەت لەسەر هەڵبژاردن لە عێراق و کوردستان هەیە، واتە نمایشیبونی، واتە ئەوەی کە بەشیکی زۆر لە کورسیەکان لەپێشەوە بڕاوەتەوە وەکو هێزی تایبەت و کارمەندان لەسەر میلاکی یەکیتی و پارتی، ڕشوەدان، ئەنواع شێوەی تەزویر..کە دەکرێت ئەم لیستە زۆر درێژبکرێتەوە، بەبڕوای من ئەو تیڕوانینەی لەسەر ئەم بنەمایە بایکۆتی دەکات، هەڵەیە. پەرلەمان ئەلگۆ و بەدیلی ئیمە نیە تا یاساو رێساکەی بە بنەما وەرگرین. هەرجۆرێک بێت خاوەنەکانی هێناویانە، ئیمە بێگومان ڕەخنەگر و فشار دەبین بۆ کرانەوەی بواری زیاتر بەڕوی دەخاڵەتی خەڵک و خۆماندا. ئەو بۆچونەی لەسەر بنەمای ساختەکاری هەڵبژاردن بایکۆت دەکات، جەختی لەسەر پرۆسەی دەنگدان و ئەنجامی دەنگدانەکەیە، لەکاتێکدا مەسەلەی بەدەستهینانی کورسی بۆ ئێمە یەکلاکەرەوە و بنەڕەتی نیە، دەکرێت لەم بارەیەوە لە درێژەی گفتوگۆکەدا قسە بکەین. بۆ ئێمە کەمپینی پروپاگەندەی هەڵبژاردن گرنگترە لە پرۆسەی دەنگدان، واتە مەسەلەی بنەڕەتی بواری بەشداری و ئازادی راگەیاندن و پڕوپاگەندەیە بۆ هەموو لایەن و کاندیدەکان. لە کۆتاییدا ئەگەر کۆمۆنیزم بواری بەشداری هەبێت و بزانیین ئەمە دەرفەتێکە بۆ قەراردانی حزب و سیاسەت و ڕابەریەکەی لەبەردەستی کۆمەڵگەدا، بەشداری تیا دەکەین. ئەگەر بواریان نەدا دەبێ شەڕبکەین لەسەر بەشداریکردن.
بەهەرحاڵ بەڵێ لەم پەیوەندەدا پێداچونەوەمان کرد بۆ تاکتیکی حزب و بێگومان رەخنەمان لە تاکتیکی پێشوی خۆمان گرت و بەو ئەنجامە گەیشتین کە کۆمۆنیزم دەبێ لە هەموو مەیدانێکدا ئامادەیی هەبێت و بجەنگێ لەپێناو ماف و بەرژەوەندی چینی کریکار و جەماوەری زەحمەتکێش. مەیدانی هەڵبژاردنی پەرلەمان مەیدانیکی سیاسی زۆر گرنگ و گەرمی کێشمەکێشی سیاسیە. هەموو ئەحزابی سیاسی پێی تێدەنێنن و پلاتفۆرم و بەرنامە و پەیامی خۆیان بۆ خەڵک ڕووندەکەنەوە، کەسایەتیەکانی خۆیان بە کۆمەڵگا دەناسێنن و مێشکی خەڵک دەکوتنەوە. بایکۆت واتە لێگەڕێین و مەیدانەکەیان بۆ خاڵی بکەین.
مەسەلەیەکی زۆر گرنگ ئەوەیە کە پرۆسەی هەڵبژاردن تەنها بریتی نیە لە رۆژی دەنگدان، تەنانەت ئەو رۆژە بۆ ئێمە گرنگترین بەشی پرۆسەکەش نیە. تا کارەکە بەوە تەواو بێت و بڵێی ئەو رۆژە مەڕۆن و دەنگ مەدەن. جگە لەوەی کە تەنانەت هەر بۆ رۆژی دەنگدانیش ئەوە هیچ کردەوەیەکی کاریگەر و چالاکی تیا نیە کە خەڵکی بۆ بانگەواز بکەیت. بەڵام هەڵبژاردن پرۆسەیەکی زۆر گەورەتر و درێژترە لە رۆژی دەنگدان، بەدرێژایی نزیک بە یەک مانگ ئەحزابی بورژوازی هەراوهوریای راگەیاندن بەڕێدەخەن. تەواوکردنی هەموو کێشمەکێشی ناو ئەم پرۆسە درێژە بە دەرکردنی بەیانێک بۆ بایکۆت، بەراستی سیاسەتێکی زۆر پاسیڤە. ئەنجامی دەنگدان هەرچیەک بێت، ئەحزابی سیاسی خۆیان و بەرنامە و کەسایەتیەکانیان بە خەڵک دەناسێنن، کۆمۆنیزم نابێ هەموو کاری خۆی لە پەیامیکدا کورت بکاتەوە بۆ بایکۆت. بەمە دەست وباڵی خۆی دەبەستێت. ئاخر مەگەر هەموو قسەی کۆمۆنیزم ئەوە بێت کە حزبە بورژوازیەکان درۆ دەکەن! گوێ مەدەن بە پروپاگەندەکانیان! بەڵام بەمە ناتوانێ کاریگەری پروپاگەندەی بورژوازی لەسەر خەڵک لابەرێت. دەبێت بەرنامە و پەیام و کەسایەتیەکانی خۆی بخاتە بەردەم کۆمەڵگا. ئەم کارە بە بایکۆت ناکرێت. بێگومان هەرکات دەرفەتی کەڵک وەرگرتن لەم پرۆسەیە زۆر تەسک بوەوە و سودی نەما ئیتر دەبێ بایکۆتی بکەین. بە تایبەت لە وڵاتانی وەکو کوردستان و عێراق ئەحزابی بورژوازی تەنانەت پابەندی هەڵبژاردنی پەرلەمان لەچوارچێوەی نیزامە سەرمایەداریەکەی خۆشیان نابن. بۆیە تا دەرفەت هەبێت پێویستە کەڵکی لێوەرگرین و هەرکاتیش زۆر تەسک بوەوە و سودی نەما بێگومان بایکۆت دەبێتە تاکتیکی دروست.
ئۆکتۆبەر: سەرەڕای ئەوەی کە حزبە بۆرژواییەکانی دەسەڵاتدار و ئۆپۆزیسیۆن تەنها بژاردەی هەڵبژاردن و پەرلەمان دەخەنەبەردەم کۆمەڵگا بۆ ئەنجامدانی هەر گۆڕانکاریەکی سیاسی و ئابوری….تاد. بەڵام لە کردەوەدا، پەرلەمان و هەڵبژاردن هیچ جێگایەکی نەبووە لە دەستراگەیشتنی خەڵك بەگشتی بە هیچ کام لە مافەکانیان، بەڵکو هەمیشە فشاری دەرەوەی پەرلەمان بەوڕادەیەی کە کاریگەری هەبووە توانیویەتی شتێك لە بەرژەوەندی خەڵك بگۆڕێت، بۆیە بەشێوەیەکی گشتی خەڵک بێئومێد بوون لە هەڵبژاردن و بەردەوام رێژەی بایکۆت بەرەو سەردەچێت. ئێوە چۆنە لە دۆخێکی وادا تازە باسی بەشداریکردن لە هەڵبژاردندا دەکەن؟
رێبوار ئەحمەد: جەماوەری خەڵک حەقیانە لە پەرلەمان و هەڵبژاردن نائومێدبن، چونکە تائێستا چەندین خولی هەڵبژاردن بەڕێوەچوە و هەرواهۆریای بەخشینەوەی درۆودەلەسە بەڕێخراوە. هەمووجارێک لەودیوی لێشاوێک لە درۆ و پڕوپاگەندەی چەواشەکارانەوە پەنجەمۆری خەلکیان وەرگرتوە، دواتریش هەر ئەوانەی کە گوایە نوێنەرایەتی ئیرادەی خەڵک دەکەن، یاسایان بۆ پێشێلکردنی مافە سەرەتاییەکانی خەڵک دەرکردوە، یەک لەسەر یەک کابینەی گەندەڵ و چەوسێنەر و کۆنەپەرستیان پێکهێناوە، یاسایان بۆ قازانجی سەرمایە لەسەر حیسابی برسیکردنی زیاتر و بێمافی زیاتری جەماوەری کرێکار و زەحمەتکێش دەرکردوە. ئەوانەی گوایە نوێنەرایەتی مافەکانی ژنان دەکەن، یاسایان بۆ کۆیلەکردنی ژنان و دەستدرێژی سیکسی بۆسەر منداڵانی کچ دەرکردوە، ئەوانەی گوایە نوینەرایەتی لاوانی دڵپر لە هیوا و بێکارانی دەرچوی زانکۆ دەکەن بە یاسا و بریارەکانیان ئارەزوەکانی لاوانیان خنکاندوە و کۆمەڵگایان لەناو هەژاری و بیکاریدا گرفتار کردوە. ژیانێکی شاهانە و فیرعەونئاسایان بۆ خۆیان و چینی سەرمایەدار و هەژاری و نەداری و بێ خزمەتگوزاریش بۆ جەماوەری خەلک بەرپاکردوە. کاتێکیش جەماوەری خەڵک بۆ سەرەتاییترین ماف و خزمەتگوزاری و داخوازی دێنە سەر شەقام بە لولەی چەک و داپڵۆسین وەڵامیان دەدەنەوە. هەڵبەت وەکو پێشتریش باسمکرد ئەوە تەنها لە عێراق و کوردستان نیە کە خەڵک لە پەرلەمانتاریزم نائومێدبوون، لە ئەوروپای لانکی دیموکراسیش هەروایە.
بەڵام یەکەم/ ئەگەر خەڵک حەقی بێت کە نائومێد بێت، ئێمەش حەقمانە کە پۆپۆلیست نەبین و لەسەر بنەمای مەزاجی خەڵک سیاسەت و تاکتیک هەلنەبژێرین. بەتایبەتیش کە ئەم مەزاجەی خەڵک تەنها نائومیدی بێت نە کردەیەکی پێشڕەوانە. بۆیە مەزاجی خەڵک نابێتە بنەما. مادام باوەرمان وایە کە دەکرێت بە بەشداری لە پرۆسەی هەلبژاردندا مەیدانیکی دیکەی جەنگ لە دژی بورژوازی بکەینەوە، مادام دەزانیین کە دەبێ لەو رۆژگارەی هەموو ئەحزابی سیاسی هەراوهوریای هەلبژاردن ساز دەکەن و پلاتفۆرمی خۆیان دەخەنە روو وە کەسایەتیەکانی خۆیان بە خەڵک و کۆمەڵگا دەناسێنن، کۆمۆنیزمیش دەبێ هەمان کاربکات. کۆمۆنیزم دەبی پێشڕەو بێت بۆ هەڵخراندنی خەڵک لە دەوری بەدیل و کردەیەکی کارساز و ئاڵوگۆڕبەخش، بە پێشڕەوایەتی خۆی و دەخالەتی سیاسی و گرتنەبەری خەتێکی سیاسی تیژی کۆمۆنیستی جەماوەری کریکار و زەحمەتکێش بخاتەسەر ڕەوتی بەگژاچونەوەی بەدیلە کۆنەپەرستە بورژوازیەکان. لەسەر ئەم بنەمایە دەکرێ نائومێدی و دەستەوەستانی خەڵک بگۆرین بە ئیرادەیەکی پێشڕەوانە دژی گشت سیستەمی سەرمایەداری.
دوەم/ بێگومان ڕۆڵی ئیمە بە هیچجۆریک بریتی نابێت لە ئاشتکردنەوەی ئەو خەڵکەی نەفرەت لە ئەحزابی بورژوازی و سیستەمە پەرلەمانیەکەیان دەکەن. لایەنیکی گرنگی ئەم تاکتیکە ئاشناکردنی چینی کریکار و جەماوەری خەڵکە بە ناوەڕۆکی واقعی سیستەمی پەرلەمانی وەکو سەرخانی سیستەمی چەوسێنەرانەی سەرمایەداری، ئێمە دەمانەوێ ئەم نەفرەتەی خەڵک نەگۆڕێت بە نائومیدی و یەئس، بەڵکو ببێ بە ئاراستە و رەخنەیەکی سۆسیالیستی لەم سیستەمە. لەم ڕاستایە و لەم دەرفەتەدا دەمانەوێ بەدیلیکی تر و پلاتفۆڕمێکی تر بخەینە بەردەم خەڵک و بانگەوازیان بکەین بۆ پەیوەستبوون بە کۆمۆنیزمەوە.
بەڵام دەربارەی کاریگەری فشارەکانی دەرەوەی پەرلەمان و جێگەوپێگەی خەباتی جەماوەری، ئەمە زۆر راستە و ئێمە هەمیشەش ڕاشکاوانە پێداگریمان لەسەر ئەو راستیە کردوە کە ڕێگای هەر ئالوگۆرێکی ڕیشەیی و تەنانەت ئاڵوگۆڕێکی بەرچاویش، نەک بە خەباتی پەرلەمانی، بەڵکو بە خەباتی سیاسی و جەماوەری مەیسەر دەبێت. وا دەزانم لەمبارەیەوە ئەگەر زیادەڕۆیمان نەکردبێ، کەمکاریمان نەکردوە. هەڵبژاردنی پەرلەمانی هەبێت یان نەبێت، مەیدانی سەرەکی خەباتی کۆمۆنیزم برەودان و خەتدان و سازدان و ڕابەریکردنی ئەم جۆرە خەباتەیە، لە فشاریکی سیاسیەوە بیگرە تا شۆڕشی کریکاری. بەشداری لە خەباتی پەرلەمانی و هەڵبژاردن بۆ ئەوە نیە کە دەست لە خەباتی سیاسی و جەماوەری و شۆڕش هەڵبگیرێت یان شلبکرێت، تەنانەت بۆ زەمینەخۆشکردنی زیاترە بۆ ئەو خەباتە.
ئێمە دەڵێین سەرباری جەختی توند لەسەر خەبات و شۆڕش، دەبێ کەمپینی هەڵبژاردن و تەنانەت ناو هۆڵی پەرلەمانیش بەدەستەوە بگیرێت بۆ سەپاندنی خواستێک یان ئالوگۆرێک ئەگەر بچوکیش بێت. ئیمە پیمانوایە بونی فراکسیۆنێکی کۆمۆنیست لەناو هۆڵی پەرلەمان دەکرێت فەزا و بارودۆخەکە بگۆڕێ. ئەگەر کەمیش بێت. هەرچۆن وەکو تائیستا کۆمۆنیزم لە هەموو مەیدانیکدا شەری لەسەر ماف و ئامانجەکانی خەڵکی کریکار و زەحمەتکێش و ژنان و لاوان کردوە، بوونی فراکسیۆنیکی کۆمۆنیست لەناو پەرلەمانیشدا دەتوانێ هۆڵی پەرلەمانیش بکاتە مەیدانی جەنگ لەسەر مافەکانی خەڵک. دەتوانێ کۆسپ و لەمپەر لەدژی دەرچواندنی یاسای کۆنەپەرستانە ساز بکات و مەیدان چۆڵنەکات لایەنە بورژوازیەکان بەئاسانی کارنامەی چەپەڵی خۆیان بەرەوپێشبەرن. تەنانەت ئەگەر لە ڕوانگەی پەردە هەڵمالین لەسەر خودی ناوەرۆک و خەسڵەتی پەرلەمانیشەوە چاو لە مەسەلەکە بکەین، بوونی فراکسیۆنیک لەوێ کە پرۆژە یاسا لە بەرژەوەندی چینی کریکار و جەماوەری چەوساوە بەرێت و فراکسیۆنە بورژوازیەکان بخاتەبەردەم ئەمری واقع، دەتوانێ کۆمەک بە روونبوونەوەی بەرچاوی خەڵک بکات. بۆیە بەگشتی بەشداری و دەخاڵەت لەم مەیدانە دەبێ کۆمەک بکات بە گەرمترکردنی خەباتی سیاسی و جەماوەری لە ناوەندەکانی کار و ژیان و خوێندن و شەقام، نەک دەستهەڵگرتن لەو خەباتە.
لینین لە کتێبی “نەخۆشی چەپڕەوی مناڵانە” دەربارەی ئەوەی کە “ئایا دەبێ بەشداری پەرلەمانە بورژوازیەکان بکەین”، قسەیەکی بەنرخی هەیە ئەڵێ: “ئێمەی بەلشەفی لە دژەشۆڕشترین پەرلەماندا بەشداربووین، ئەزمون نیشانیدا ئەم بەشداریکردنە نەک هەر سودبەخش بوو، بەڵکو زەروری بوو بۆ پارتی پرۆلیتاریای شۆڕشگێڕ، پاش یەکەم شۆڕشی بورژوازی لە روسیا(١٩٠٥)، لەپێناو ئامادەکاری بۆ دوەم شۆڕشی بورژوازی(شوباتی ١٩١٧)، دواتریش لەپێناو ئامادەکاری بۆ شۆڕشی سۆسیالیستی(تشرینی یەکەم-ئۆکتۆبەری ١٩١٧)”. مەبەستمە ئەوە رونبکەمەوە کە بەشداری لە هەلبژاردن بۆ دەستشلکردن لە خەباتی سیاسی و جەماوەر نیە، بۆ بەهێزترکردنێتی.
بەشێک لەو ئەرکانەی ئەم تاکتیکە دەیخاتە ئەستۆمان ڕونکردنەوەی ئەوەیە بۆ خەڵک کە بایکۆت لەسەری نائومێدیەوە ڕێگاچارە نیە. وەکو لە خولەکانی رابردودا رویداوە، ڕێژەی بایکۆت گەیشتوەتە ٨٠%، گریمان ئەگەر کاری زۆرترمان لەسەر بکردایە دەبوو بە ٨٥%. دوای ئەوە چی ڕودەدات!؟ خۆ دەسەڵات بەوە ناڕوخێ و لاوازیش نابێت. کەواتە سودەکەی چیە؟! هەر تاکتیکێک کە دەگیرێتەبەر، دەبێ دیاربێت بەکوێ دەگات و چ ئاڵوگۆڕێک دروستدەکات. حزبە دەسەڵاتدارە میلیشیاییەکان بە زەبری هەڕەشە و ملهوری و بە بارمتەگرتنی نانی خەڵك و بەساختەکاری، هەر لە پێشەوە دەنگی رێژەیەکی نزیک لە ٢٠%ی خەڵکیان مسۆگەرکردوە. بەو رێژەیە پرۆسەکەی خۆیان بەڕێدەخەن. بایکۆت ئەگەر هاوکات نەبێت لەگەل بەدیلێکی عەمەلی و واقعی و تاکتیکی کارسازتر، هیچ سەمەرێکی نابێت. ئەوە هەر لە کوردستان و تەنها بەهۆی ساختەکاریەوە نیە کە خەڵکیکی زۆر بایکۆتی هەلبژاردن دەکەن. لە جەرگەی ئەوروپای لانکی دیموکراسیدا، تەنانەت لەو حاڵەتانەی کە دەکرێت بڵێین هەڵبژاردنی پەرلەمانی بەمانا بورژوازیەکەی بەشێوەیەکی نمونەیی بەڕێوە دەچێت، خەڵکیکی یەکجار زۆر کە هەندیکجار دەکاتە زیاتر لە نیوەی ئەوانەی مافی دەنگدانیان هەیە، بایکۆتی دەکەن. بەڵام بەبێ رووکردن لە بەدیلێکی دیکەی پێشڕەو، ئەمە تەنها دەتوانێ بەڵگەی نائومێدی و تەسلیمبون بێت بە قەدەری سەرمایەداری.
هەڵبەت نائومێدی خەڵک دەرحەق بە هەڵبژاردن و پەرلەمان ڕەواو بەرحەقە، بەڵام بەشێکی گەورەی دەگەڕێتەوە بۆئەوەی خەڵک هیچ بەدیل ولایەنێک نابینن لەناو ئەم پرۆسەیەدا کە نوێنەرایەتی ئامانج و بەرژەوەندیەکانی ئەوان بکات، بۆیە گشت پرۆسەکە بایکۆت و فەرامۆش دەکەن، چەندجار هەموو بەدیلە بورژوازیەکانیان تاقیکردوەتەوە و لە مەحەکیان داون بۆیە بەحەق لێیان نائومێدبوون. ئێمە دەمانەوێ ئەم خەڵکە لە دەوری پلاتفۆرێکی کۆمۆنیستی پێشڕەو هەڵخڕێنیین و ببین بە نوێنەری بەرژەوەندیەکانی ئەوان بۆ کەڵکوەرگرتن لەم دەرفەتە ئەگەر زۆر کەمیش بێت. بەمجۆرە کێشیان بکەین بۆ هەنگاوێکی چالاک و کارساز لەدژی بورژوازی و حزبەکانی. دەرکەوتنی ئێمە بە پەیام و پلاتفۆڕمیکی ترەوە کاریگەری دەبێت لەسەر گۆرینی نائومێدی خەڵک بە ئیرادەیەکی پێشڕەوانە.
ئۆکتۆبەر: ئەم هەڵوێستەی حزب سەبارەت بە هەڵبژاردن لەلایەن کەسانێکەوە جێگای پێشوازیە و وەکو ڕادەیەك لە پێگەیشتوویی سیاسی ناوبراوە و لەلایەن کەسانیکیشەوە وەکو پشتکردن لە سیاسەتە ڕادیکاڵە کۆمۆنیستیەکان و خزان بەرەو سازش و خۆ گونجاند لەگەڵ سیاسەتی بۆرژواییەکاندا لێکدرایەوە؟ ئێوە لەمبارەوە چی دەڵێن؟ ئایا حزب وازی لە شۆڕش و شۆشگێڕێتی کۆمۆنیستی هێناوەو بەرەو پەرلەمانتاریزم ئاراستەی سیاسی خۆی گۆڕیوە؟ ئەگەر بەو قورسیەش ناوی نەبەن لانی کەم بە سیاسەتێکی هەڵەی دەزانن کە حزب تێی کەوتوە.
رێبوار ئەحمەد: ئەمجۆرە هەڵویستگرتنە لەم تاکتیکەی حزب هەڵوێستێکی ئاشنای چەپە. لای ئەوان نە تاکتیک و نە کێشمەکێشی سیاسی لەگەل بورژوازیدا مانا و جیگایەکی نیە. ئەمە ڕوانگەیەکی ناسیاسیە. چەپ لەگەڵ هەموو مەسەلەیەک مامەڵەی ئیدۆلۆژیک دەکات، هەموو هەم و غەمی بەپێی بۆچونی هەڵەی خۆی بریتیە لە “پاکی و بێگەردی” تیئوریەکەی. ڕادیکالیزم لە دروشم و زهنی خۆیدا قەتیسدەکات، لەکاتێکدا بۆ کۆمۆنیزم ڕادیکالیزم یانی برەودان بە خەت و ئاراستەیەکی ڕادیکال لە کۆمەڵگادا، نەک لە زهنی خۆماندا. چەپ بۆئەوەی پێویست نەبێت خۆی بتەکێنێ، پێی باشترە دەخاڵەت لە هیچ کاریکدا نەکات و هەر لەبنەڕەتەوە کۆمەڵگا و کێشمەکێشی سیاسی جیگایەکی نیە لە دیدگای ئەو چەپەدا.
باسی سازش و خزان و خۆگونجاندن لەگەل سیاسەتی بورژوازیان لە کوێوە هێناوە؟ ئێمە بڕیارمانداوە مەیدانێکی دیکەی شەڕ لەگەل بورژوازی و نیزامی سەرمایەداری بکەینەوە نەک ئاشتی! باسی کام سازش دەکەن؟ فەلسەفەی کۆمۆنیزم و حزبی کۆمۆنیستی کرێکاریی سازدان و رابەریکردنی شۆڕشی کریکاری و دامەزراندنی کۆمەڵگایەکی سۆسیالیستیە. ئەم ئاسۆیە بەسەر هەر هەنگاو و هەر سیاسەت و تاکتیکێکی ئیمەدا حوکمڕانی دەکات. ئێمە لەلایەک بۆ شەڕ لەسەر مافەکانی خەڵک و لەلایەکیش بۆ ڕوونکردنەوە و بەهێزکردنی ئەو باوەرەی کە شۆڕشی کرێکاری (نەک هەر شۆرشێک) تاقە ریگایە بۆ ئازادی و یەکسانی و خۆشگوزەرانی، بەشداری هەلبژاردن دەکەین. وەکو وتم ئەمە ڕێگایەکی کارسازترە بۆ روونکردنەوەی بەرچاوی خەڵک تەنانەت بەرامبەر بە پەرلەمانتاریزم. چۆن دەکرێت ئەمە ناوبنرێت وازهینان لە شۆڕشی کریکاری؟! ئاخر بێجگە لە شۆڕش، خەبات بۆ بچوکترین ئاڵوگۆریش لە ژیان و گوزەرانی کریکاران و جەماوەری زەحمەتکێش، زیادکردنی پارچە نانێکیش بۆسەر سفرەی ئەوان، هەر وەکو شۆڕش بەشێکی گرنگ و جیانەکراوەیە لە خەباتی کۆمۆنیزم. بۆ ئەم مەبەستەش دەبێ لە هەموو مەیدانیکدا بجەنگین.
بنەمای ئەم تیروانینەی چەپ هەتا تێگەیشتنێکی زۆر هەڵەیە لە شۆڕش، بەشداری لە هەڵبژاردن ئەلتەرناتیوی شۆڕش نیە و نابێت. خۆ شۆرش و هەلومەرجی شۆڕشگێڕانە هەموو رۆژێک و بە ویست و ئیرادەی ئیمە و هیچ کەس و هیچ حزبیک ڕونادات، تا لەبەرامبەر هەر خولێکی هەڵبژاردندا بانگەوازی بۆ بکەین. شۆڕش وەکو بومەلەرزە لە ناکۆکیەکانی دەرونی کۆمەڵگاوە هەڵدەقوڵێت. ڕۆڵی ئەحزابی سیاسی لەوێوە دەستپێدەکات کە هەلومەرجە شۆڕشگیرانەکە قوڵکەنەوە ڕەوتی شۆڕش بەڕێبخەن و ئاسۆی سۆسیالیستی بەسەریدا زال بکەن و ئاراستەکەی بەبارێکی دروستدا بەرەوپێش بەرن. تەنها بۆچونێکی دروست و کۆمۆنیستی لەم پەیوەندەدا ئەوەیە کە لە هەلومەرجی شۆڕشگێڕانەدا، واتە لەو هەلومەرجەدا کە کۆمەڵگە لەسەر لیواری ئاڵوگۆڕی شۆرشگێرانە قەراری گرتوە، ئەو هەلومەرجەی کە دەڵێ چیتر سەرەوە ناتوانی بەوجۆرە حوکمڕانی بکات و خوارەوەش بەوجۆرە قوبولی ناکات، ئیتر بەشداری لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی ڕەنگە بەباری لەباربردنی هەلومەرجە شۆڕشگێڕانەکە کاریگەری دابنێت. بۆیە لەوکاتەدا کە شۆڕش وەکو کاری ڕۆژ دێتە دەستورەوە، ئیتر تاکتیکی بەشداریکردن لە هەڵبژاردندا بۆ کۆمۆنیزم مەوزوعیەتی نامێنێ. ئەوکاتەش بانگەوازەکەت نابێ ئەوەبێ بەخەڵک بڵێی: خەلکینە لەمالەوە دانیشن و بایکۆتی بکەن. بەلکو بانگەوازبێت بۆئەوەی کەمپینی هەلبژاردن و سندوقی دەنگدان و هەموو شێک هەڵپێچن و رەوتی شۆڕش بەرەوپێشبەرن.
بە بڕوای من جگە لە هەلومەرجی شۆڕشگێرانە یان لەو هەلومەرجەدا کە خەباتی سیاسی و جەماوەری پەرەیگرتوە و خەڵکی کرێکار و زەحمەتکێش لەئاستی فراواندا دژی دەسەڵات لە مەیداندان، یان جگە لەو حالەتانەی کە هۆکارێکی تایبەتی دیاریکراو هەبێت، بۆ نمونە وەکو ئەو هۆکارەی کە ئەمجارە ئیمە ناتوانیین بەشداری بکەین، ئیتر تاکتیکی دروست لەڕوانگەی کۆمۆنیزمەوە بەشداریکردنە نەک بایکۆت. من دەزانم بۆچونی بایکۆت بەشێکی پشتی بەستوە بە عەیب و عارە بێشومارەکان و نمایشیبونی هەڵبژاردن لە عێراق و کوردستاندا، بەڵام هێشتاش ئەگەر بەراوردی بکەی، سیستەمی پەرلەمانی و هەڵبژاردن بەوجۆرەش کە لێرە هەیە، لەگەل هەموو ناوەرۆکی کۆنەپەرستانە و بۆرژوازیانەی خۆی، لەچاو دیکتاتۆریەتی فەردی و عەسکەری، خراپیەکەی کەمترە. هەتا ئەگەر ئەو پەرلەمانە دەسەڵاتێکی ئەوتۆشی نەبێت، تەنانەت ئەگەر رۆڵەکەی ڕاویژکاریش بێت.
لە روسیا کاتێک بەلشەفیەکان بە رابەری لینیین لە هەلبژاردنی دۆما بەشداریان دەکرد، دۆما تەنها رای ڕاویژکاریی هەبوو، لەگەڵ ئەوەشدا تزار دەیتوانی هەرکات بیەوێ هەڵیوەشێنێتەوە و دۆمای دووەمیشی هەڵوەشاندەوە. دەنگدانیش هیچجۆرە یەکسانی و دادپەروەریەکی تیا نەبوو. بە دەیان هەزار کرێکار و جوتیار، تەنانەت زیاتر لە سەدهەزار کەس، یەک نوینەر و لە بەرامبەردا هەر چەند سەد خاوەن موڵیكێك یەک نوێنەریان هەبوو، هەتا خاوەن موڵکە گەورەکان بەبێدەنگدان دەبوون بە ئەندامی دۆما. هێشتا دەبوایە بەلشەفیەکان بەڵیننامەی وەفاداری بۆ تزار پڕبکەنەوە و ئەوەشیان دەکرد بۆئەوەی ڕێگای بەشداریان پێبکرێت. ئەوان هەم شەڕ و هەم سازشیان دەکرد بۆئەوەی ڕێگایان بدەن بەشداریبکەن. ئەوەش روونە کە ئەوان خۆشباوەر نەبون بە دۆما، کەڵکیان لە هەڵبژاردنی دۆما وەردەگرت بۆ تەبلیغکردنی پلاتفۆرم و بەرنامە و سیاسەتەکانی خۆیان و دەرفەتی کاری قانونی.
کۆمۆنیزم لەم ڕوانگەیەوە دەبێ کەڵک لەم دەرفەتانە وەرگرێت بۆ بەرەوپێشبردنی بەرنامەی کاری خۆی. بەبروای من دەبێ شەڕی کۆمۆنیزم لەسەرئەوەبێت کە مافی بەشداریکردنی پێبدەن، نەک دەرگای بۆ بکەنەوە، بەلام خۆی بایکۆتی بکات. من سەیرم لەوە دێت ئەگەر لەم وڵاتەدا ٧-٨ ساڵ هەڵبژاردن نەکرێت و راستەوخۆ هەموو دەسەڵاتەکان بەبێ ئەملاوئەولا بچێتەدەستی تالەبانی و بەرزانیەکان، واتە پەرلەمان بە نەخشە ڕواڵەتییەکەشی نەمێنێ، چەپ قسەیەکی نیە و لەمبارەیەوە دەنگی لێوە نایات، کەچی هەرکەوتیان هەڵبژاردنە بۆ پەرلەمان، دەنگی لێبەرز دەبێتەوە و دژی دەوەستێتەوە!
بەبروای من بەشداری لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی ڕێگایەکی کاراترە هەتا بۆ ڕەواندنەوەی ئەو خۆشباوەڕیە زۆرەی کە لەجیهانی ئەمڕۆدا بەرامبەر سیستەمی پەرلەمانی هەیە. لنیین لە وتارێکدا لە کۆنگرەی دوەمی ئەنتەرناسیۆنالیستی بە ناوی “سەبارەت بە پەرلەمانتاریزم” دەڵێ: “دەبێت هەمان ئەو چەکەی چینی بورژوازی بەکاری دەهێنێت لەخەباتدا لەلایەن پرۆلیتاریاشەوە بەکاربهێنرێت، بەڵام بێگومان بۆ ئامانجێکی تەواو جیاواز……..سەرجەم ئەو تویژانە وابیردەکەنەوە کە بەرژەوەندیەکانیان لەناو پەرلەماندا نوێنەرایەتی دەکرێت. دەبێت لەڕێی کاری ناو پەرلەمان و ئاشکراکردنی حەقیقەتەکانەوە بەرەنگاری ئەو فکرە ببینەوە، تاوەکو بتوانیین حەقیقەت نیشانی کۆمەڵانی خەڵک بدەین. تیئوری هیچ کاریگەریەکی نیە لەسەر کۆمەڵانی خەڵکی…. ئەوان پێویستیان بە ئەزمونی پراتیکیە”.
ڕاستیەکەی ئەوەیە کە لەم دۆخ و فەزایەی پەرلەماندا ئەگەر کاندیدە کۆمۆنیستەکان بشڕۆنە ناو پەرلەمان، ئەگەری ئەوە هەیە دوای چەند دانیشتن و تێپەڕینی پرۆژە یاسای کۆنەپەرستانە، دوای چەندجار وەستانەوە بەرامبەر ئەوانە، ڕەنگە فراکسیۆنی کۆمۆنیستی ڕاستیەکانی ناو هۆڵی پەرلەمان بۆ خەڵک روون بکەنەوە و کشانەوە لە پەرلەمان رابگەیەنن. بۆ خەڵکی روونبکەنەوە کە چۆن پەرلەمان دژی بەرژەوەندی جەماوەری چەوساوە کاردەکات. ئەو کردەوە و هەڵویستە بە ئەندازەی دنیایەک پروپاگەندە کاریگەریی دەبیت لەسەر رونکردنەوەی بەرچاوی خەڵک و ڕەواندنەوەی خۆشباوەری بە سیستەمی پەرلەمانی. نازانم چۆن دەکرێت ئەم هەموو کێشمەکێش و چالنجەی بورژوازی بە بەراورد لەگەڵ بایکۆت، بە سازش هەژمار بکرێت؟! ئاخر چ شتێک لەوە ئاسانترە واز لەم هەموو کار و بەرامبەرکێیە بهێنی، بە بەیانێک بایکۆتی بکەیت و کارەکە لەکۆڵ خۆت بکەیتەوە و لە ماڵەوە دانیشی و هەموو مەیدانەکە بۆ رەوتە بورژوازیەکان چۆڵ بکەی، پێشتوابێت کاریکی گرنگ و هەڵوێستێکی ڕادیکاڵت نواندوە؟ ئەوان هیواو ئارەزو و هەڵوێستە ئایدۆلۆژیەکانی خۆیان لێ دەبێت بە واقعێکی ئۆبجێکتیڤ. بەڵام ئەمە لە مەیدانی واقعی کۆمەڵگادا هیچ جێگا و کاریگەریەکی واقعی نیە.
ئۆکتۆبەر: کەسانێك هەن دەڵێن کە ئەگەر حزب نفوزی لەناو جەماوەردا هەبوایە، ئەوکاتە بەشداری هەڵبژاردنی بکردایە، دەیتوانی دەنگێکی باش بهێنێت و چەند نوێنەرێك بنێرێتە پەرلەمان، لە بوونی ئیمکاناتی وادا دەتوانرا لە پەرلەمان کارێك بکەن لە بەرژەوەندی خەڵك و چینی کرێکار، بەڵام لەم دۆخەی ئێستای هەڵبژارندا ئەمە ئیمکانی نیە، ئەگەر خەیاڵی نەبێ؟ ئەحزابی میلیشیایی کۆنترۆڵی هەموو شتێکیان کردوە، دەتوانن خەڵک بترسێنن، تەزویر بکەن، دەنگ بکڕن، میدیای بەهێزیان هەیە، تەنانەت پشتیوانی ووڵاتانیان هەیە، چۆن دەکرێ حزبێکی کۆمۆنیستی رادیکاڵ لەناو ئەم فەزایەدا دەنگ بهێنێت و بچیتە ناو پەرلەمان؟
رێبوار ئەحمەد: وەڵامی ئەم پرسیارە بەرای من گرنگترین بەشی ئەم تاکتیکەیە. بەدەستهێنانی کورسی و ئەنجامدانی کارێک لەناو پەرلەمان بۆ بەرژەوەندەی چینی کریکار و خەڵک، کۆتا شتە کە بیری لێبکرێتەوە، مەسەلەی سەرەکی ئێمە بەدەستهێنانی کورسی پەرلەمان نیە، بەڵام هەروەکو لە بەیاننامەی هەردوو حزبدا هاتوە، گرتنەبەری ئەم تاکتیکە ئێمە دەخاتە ناو ئەرکێکی قورس و کێشمەکێشێکی نابەرابەرەوە لەگەل حزب و لایەنە بورژوازیەکاندا. ئێمە ئەو ڕاستیە دەزانیین کە ئەوان هەموو داهاتی کۆمەلگایان بەدەستە، کە هەم پروپاگەندەی هەڵبژاردنی پێدەکەن و هەم بەرتیل دەبەخشێننەوە. ئاشکرایە جۆرەها ساختەکاری دەکەن، دەنگی میلیشیا و هێزی تایبەت و فەرمانبەرانی سەر میلاکی خۆیان هەیە، بەمجۆرە هەرلەپێشەوە بەشێکی زۆر لە کورسیەکانیان مسۆگەرکردوە، دەزانیین جۆرەها ساختەکاری تریش دەکەن. دەزانیین وەکو هەڵبژاردنی شارەوانیەکانی سلێمانی ١٩٩٩ دەنگە واقعیەکانی ئێمەش دەدزن، بۆیە دەزانین ئەمە ئەرکێکی قورس و چالنجێکی زۆر سەختە، بەڵام سەرباری ئەمانە، ئەگەر دەرفەتی بەشداریمان هەبوایە، دەمانویست لەم سەنگەرەشدا بەرامبەریان بگرین. بێگومان لەوکاتەدا هەموو هەوڵی خۆمان دەدەین بۆئەوەی خەڵکی ناڕازی، ئەو خەلکەی تا ئیستا بایکۆتیان دەکرد، قانع بکەین برۆن بۆ دەنگدان و دەنگ بە حزبی کۆمۆنیستی کرێکاریی بدەن.
دەربارەی بەدەستهینانی کورسی و کاری ناو هۆڵی پەرلەمان، وەکو وتم مەسەلەی سەرەکی نیە. ئێمە دەنگ بهینیین یان نەیهێنیین، دەمانەوێ لە پرۆسە و کەمپینی هەڵبژاردندا بەشداری بکەین، هەم بۆ گەیاندنی پەیام و پلاتفۆرم و بەرنامەی خۆمان و ناساندنی رابەران و کەسایەتیەکانی خۆمان بە خەڵک هەم بۆ پەردەهەڵمالین لەسەر رووی بەدیلە بورژوازیەکان. ئێمە دەمانەوێ لەو ڕۆژگارەی کە پروپاگەندەی بورژوازی گوێی کۆمەڵگای کەڕکردوە و سەرنجی خەڵک لەسەر بەدیلە جۆراوجۆرەکانە، بەدیلی کرێکاریی و کۆمۆنیستیش ئامادەیی هەبێت و لەبەرچاوبێت.
وەکو پێشتر باسم کرد دەنگدان بڕگەیەکی زۆر کورتە لەم پرۆسەیە. بۆ هەرکەسێک کاری چەند خولەکێك لەو پرۆسە درێژە پڕ لە چالنجەیە. ئەمجارە بۆمان نەکرا و نەمانتوانی، بەڵام بەڕاستی ئەگەر ئیمە لە خولێکی هەڵبژاردندا بەشداری بکەین، ئەوەی لەبەرچاوی منە بۆ کەمپینی هەڵبژاردن، لایەن و مەسەلەی سەرەکیە لەم تاکتیکەدا. من بەم ڕوانگەیەوە لەپشتی ئەم تاکتیکەم، ئەگەر ئەم کارە بەمجۆرە نەکرێت، هەر لەسەرەتاوە نەکرێت باشترە.
ئەمە هەرگیز کاریکی رۆتین نیە. لە پێشدا دەبێ بە بەهێزترین کاندیدەکانمان بەشداری بین، پاشان گریمان یەک مانگ دانراوە بۆ ئەو کەمپینە، دەبێ لە دۆستێکی حزبەوە تا سکرتیر و سەرۆکی مەکتەبی سیاسی، ئەو مانگە هەموو لە کوردستان و ئامادەباش بن، ئەوەی نوسەرە بنوسێ، ئەوەی خەتیبە وتار بدات، ئەوەی سمینار دەگرێ، بیگرێت، ئەوەی هونەرمەندە هونەرەکەی بنوێنێ، ئەوەی کۆمەڵایەتیە سەردانی خەڵک بکات، هیچکەس بیکار دانەنیشێت، رۆژانە لەچەندین لاوە و لەچەندین شار و گەرەک و ناوەندەوە میتینگ بەرپابکەین، بەئاسانی ناتوانن لەو فەزایەدا ڕێگریمان لێبکەن یان کێشەمان بۆ سازبکەن، یان هەر چۆنیک بێت فەزایەکی لەبار هەیە بۆ ئەم کارە.
دەبێ لەم دەرفەتەدا کە هەموان دەربارەی هەڵبژاردن و بەدیلە جیاوازەکان قسە دەکەن، هەوڵدەین لە ناوەندە کریکاریەکان، کرێکارانی هوشیار و پێشڕەو لە دەوری پلاتفۆرمی رادیکاڵ و کریکاری حزب کۆبکەینەوە، دەربارەی ئەوەی کریکاران چیان دەوێ؟ پرۆسەیەکی باس و جەدلی گەرم بەڕێبخەین کە کۆمەک بکات بە چوونەسەری هوشیاری و یەکیتی ریزی کریکاران لە دەوری ئاڵایەکی سیاسی کۆمۆنیستی. دەربارەی پلاتفۆرم و سیاسات و ئامانجەکانی حزب، دەربارەی پەرلەمان و پەرلەمانتاریزم، ڕوانگەی خۆمان بۆ خەڵک روون بکەینەوە، روونی بکەینەوە بۆ دەمانەوێ برۆینە ناو پەرلەمان، رەخنەمان لە پەرلەمان و لایەنەکانی تر و لە کۆمەڵگای سەرمایەداری چیە؟ روانگەمان بۆ خەباتی چینایەتی و ئازادی ژنان و بەختەوەری خەلک و هیواکانی لاوان و …هتد بۆ خەلک باس بکەین.
ئەوەی لەبەرچاوی منە دەبێ سەرجەم سەدان کۆبونەوە و میتینگ و کۆری گفتوگۆ لەگەل خەلک بکەین، سەربکەین بە هەموو کون و کەلەبەرێکدا. ئیمە با ئەم کارە بکەین، ئیتر بەدەستهێنانی کورسی لەچاو بەرهەمی ئەم کارە بایەخێکی ئەوتۆی نیە. کارێکی بەمجۆرە بەڕادەی چەندین ساڵی کاری رۆتین حزب دەباتەپێشەوە. من هیچ دوودڵیەکم لە دروستی و کۆمۆنیستی بونی ئەم تاکتیکە نیە، بەڵام بێگومان نیگەرانی ئەوەشم هەیە کە کەمپینەکەمان بریتی بێت لە دەرکردنی جەریدە و بەیان و لافیتە و کۆڕی چپەچپ و ..هتد. کە ئەمە ئەلگۆی شکستە و هیچ پەیوەندی بەم تیڕاونینەی من و تاکتیکی بەشداریەوە نیە.
تائەوجێگایەی بە مەسەلەی کورسی و چوون بۆناو پەرلەمان دەگەڕێتەوە، ئەگەر تەواو دڵنیابین لەوەی کە یەک کورسیش ناهینیین، نابێت یەک زەڕە دودڵیمان لەم کارە هەبێت. بێگومان ئەگەر ئەم کارانە بەباشی بکەین بۆ بەدەستهێنانی کورسیش رۆلی گرنگی دەبێت. بەڵام دیسان دەڵێم خودی ئەم کارانە گرنگە. ئەگەریش نیازی ئەوەمان نەبێت ئەم کارانە بکەین، کەواتە جیاوازی نیە لەگەل بایکۆت. دەمەوێ قسەکانم بە رستەیەکی لینیین کۆتاییبهینم دەربارەی خەبات دژی خۆشباوەری بەرامبەر پەرلەمانتاریزم. لینین لە هەمان وتاری کۆنگرەی دوەمی ئەنتەرناسیۆنالدا دەڵێ “ئێمە ناچارین خەباتێک لەچوارچێوەی پەرلەماندا بەرپابکەین تاوەکو بتوانیین پەرلەمان لەناوبەرین”.
