لە بەردەوامی هەڵبژاردنە پێشوەختەکەی (٢٠٢١)دا، کە سیناریۆیەکی کۆنەپەراستانەی دژە شۆڕش بوو لەپێناو پاراستن و پتەوکردنی هەر ئەم ڕژێمە سیاسیـیە بورژوا ئیسلامی و قەومیـیەی عێڕاق، و پڕکردنەوەی ئەو قەڵشتەی کە ڕاپەڕینە جەماوەریـیە شۆڕشگێڕەکەی (٢٠١٩) هێنابوویە ئاراوە لە پێکهاتەکەیدا، بەڵێ هەر لە بەردوامی ئەو هەڵبژاردنەدا هەمان ئەو هێزانە لە ئێستادا هەڵمەتی هەڵبژاردنی تازە وەڕێدەخەن و بڕیارە لە (١١)ی تشرینی دووەم/نۆڤێمبەری ئەمساڵدا (٢٠٢٥) بەڕێوە بچێت.
هێزەکانی ڕژێم بە هەموو باڵە جۆراوجۆرەکانیەوە لە ئیسلامیـیەکان و قەومیـیەکان و نیولیبڕاڵەکان و ئەوانەش کە سەر بە ڕژێمی ئیسلامی ئێرانن لەگەڵ ئەوانەی کە پەیوەستن بە ئیمپریالیزمی ئەمریکی و ڕۆژاوایی و هاوپەیمانەکانیانەوە لە دەوڵەتانی ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، کە هەیانە هەر لەم حکومەتەی ئێستادایە و دەوڵەت و دامودەزگا سەرکوتگەر و ئیداریـیەکەی بەڕێوە دەبا، وە هەشیانە خۆی بە ئۆپۆزسیۆنی سیاسی پەرلەمانی دادەنێت، هەر هەموو ئەمانە ڕیزیان بەستووە بۆ بەشداری لە هەڵبژاردنی ئەمساڵدا (٢٠٢٥)، جگە لە دەستەیەکی یەدەگیـیان کە ڕەوتی سەدرە و بایکۆتی ئەم هەڵبژاردنەی کردووە. بێ گوومان ئەم ڕەوتە ئەم کارە بۆ پاراستنی هەر ئەم ڕژێمە و هێشتنەوەی چەپۆکی خۆی دەکات بەسەر جەماوەرێکدا کە کەوتۆتە ژێر کاریگەری ئایدیۆلۆژیای تائیفیـیەوە، وە بۆ لە قاڵبدانی هەر شەپۆلێکی شۆڕشگێڕانە کە سەرهەڵبدات لە ئاکامی توندوتیژبوونەوەی ناکۆکیـیەکانی سەراپای ئەم سیستمە ئابووری-کۆمەڵایەتی و سیاسی و فکریـیەی کە لەئارادایە.
حزبی شیوعي عێڕاق خۆی گلاندۆتە ئەم گاڵتەجاڕیـیە پەرلەمانیـیەوە، دوای ئەوەی کە لە خولی پێشوودا خۆی کێشایەوە لە ژێر فشاری گورزی ڕاپەڕینی ئۆکتۆبەر (ی ٢٠١٩)، بۆیە بەشداریـیەکەی لەمساڵدا بەدەر لەهەر پاساوێک بۆی بهێنێتەوە، پەیوەندیـیەکی توندوتۆڵی هەیە بە پاشەکشەی کاتیـیانەی ڕاپەڕینەکە و هەڵکشانی شەپۆلی کۆنەپەرستی و زیادبوونی کۆنتڕۆڵی هێزەکانی دژە شۆڕشی ئیسلامی و قەومی بەسەر شانۆی سیاسیدا.
ئەو حزبە وەک بەشێک لە پارێزەرانی ئەم ڕژێمە بورژوا تائیفی و قەومیـیەی ئێستا بەشداری هەڵبژاردن دەکات، بەڵام بە دروشم و داواکاری فریودەرانە کە لە ڕێباز و فکری لیبڕاڵیـیەوە وەرگیراون وەک “دەوڵەتی مەدەنی” و “سنوردارکردنەوەی چەک لە دەستی دەوڵەت” و “بەرەنگاربوونەی گەندەڵی و کۆتایـیـهێنان بە تائیفەگەری”، ئەمەش لە کاتێکدایە کە خودی هەڵبژاردنەکە ئامڕازێکە بۆ دووبارە بەرهەمهێنانەوەی سەراپای ئەم ڕژێمە بە گەندەڵیـیەکانی و تائیفەگەرێتیـیەکەی و میلیشیاکانی و دەوڵەتە قەومی و دینی و تائیفەگەریـیە ئیستـیـبدادیـیەکەیەوە.
ئەمە و بەشداری ئەو حزبانەی تری بزووتنەوەی چەپ و کۆمۆنیستیش لەم هەڵبژاردنەی ئێستادا، تاکتیکێکی سیاسیـیە کە ئاکامی پڕۆسەی دوورکەوتنەوەیانە لە خەتی چینایەتی پڕۆلیتاریی شۆڕشگێڕ، ئەمەش لەسەر بنەمای خۆگونجاندن لەگەڵ کەشوهەوایەکی سیاسی کە زاڵە بەسەر ژیانی سیاسی ئێستای وڵاتدا لە نێو بورژوازی و ڕەوتە سیاسی و فکری و حزبەکانیدا کە شەو و ڕۆژ دەهۆڵ دەکوتن بۆ پەرلەمان و بەشداری کردن تیایدا وەک کاری سیاسی “کاریگەر” و “پەیوەست بە کۆمەڵگە” و پرسەکانی لە هەرێمی کوردستان و لە عێڕاقدا.
ئەو لایەنانەی نێو بزووتنەوەی چەپ و حزبە کۆمۆنیستەکان لە عێڕاق و لە هەرێمی کوردستان، کە خۆشباوەڕی بڵاودەکەنەوە دەربارەی هەڵبژاردن و ئەم سیستمە پەرلەمانیـیەی لەئارادایە، کە گوایە بەشداری لەم هەڵبژاردنەی ئێستادا ئامڕازێکە بۆ هێنانەدی گۆڕانکاری لە ژیانی جەماوەردا، سیاسەتێک پیادە دەکەن کە تایـبەتە بە بەرژەوەندی حزبەکانی خۆیان و درێژەدان بە ستڕاتیژێکی سیاسی سەروو چینایەتی پۆپۆلیستانەیان. ئەمەش دوورە لە بەرژەوەندی سیاسی جەماوەری ڕەنجدەر و گەنجان و ژنانی چەوساوە و خەباتیان بۆ داسەپاندنی چاکسازی، با لەوەش بگەڕێین کە دوورە لە خەباتی شۆڕشگێڕانەی ئەو جەماوەرە دژی سەرجەم ئەو سیستمە ئابووری و کۆمەڵایەتیـیە و ئەو سەرخانەی کە لەسەریەوە دامەزراوە.
زیادبوونی جەمسەرگیری چینایەتی لە نێو کۆمەڵگا و فراوانی خەباتی ئابووری و سیاسی و فکری ئەو جەماوەرە، وایکردووە کە خەباتی سیاسی و کۆمەڵایەتی لە چوارچێوەی بەشداریکردن لە هەڵبژاردنێکی پەرلەمانی کارتۆنیدا لە سەراسەری عێراقدا دەستەواژەیەکی پوچ و بێمانا بێت.
مایەپوچی پەرلەمان و پڕۆسەی هەڵبژاردن بۆ هێنانەدی هەر ئاڵوگۆڕێک گەرچی بچووکیش بێت لە ژیانی زووربەی هاوڵاتیاندا هیچ کاتێک بە ئەندازەی ئەم خولەی هەڵبژاردن ڕوون و ئاشکرا نەبووە، نەک هەر ئەوە بەڵکو هەڵبژاردن و پڕۆسەی هەڵبژاردن تادێت هەرچی زیاتر قەیرانی بناغەیی ئەم ڕژێمە نمایش دەکات، وە دەرخەری ناکۆکیی زەقیەتی لەگەڵ بەرژەوەندی کرێکاران و زەحمەتکێشان و کارمەندان و جەماوەری ڕەنجدەر و بەهەژارکراوان بۆ بەدەستهێنانی ژیانێکی کامەڕان و دەستەبەرکردنی ماف و ئازادیـیەکانیان، ئەمە جگە لە پاراستنی مەدەنیەتی کۆمەڵگە.
هەر ئەم پەرلەمانەی ئێستای عێڕاق ئەو یاسایانەی تـێـپەڕاند کە ئازادیـیە سیاسی و مەدەنیـیەکان زەوت دەکات، وە یاساگەلێکیشی داڕشت کە تائیفەگەری و ڕۆڵی میلیشیاکان بەهێز دەکات و ڕەگوڕیشەی پشکپشکێنەی قەومی و تائیفیش لەسەرجەم پەیکەرەی ڕژێمەکەدا زیاتر دەچەسپێنێت.
ئەمە و وەک پەرلەمانێکی گەندەڵیش بەردەوام بووە لە داڕشتنی هەرچی زیاتری ئەو یاسا و سیاسەتە نیولیبڕاڵیـیە ئابووریـیانە بۆ بەتایبەتی کردنی جومگە سەرەکیـیەکانی ئابووری و خزمەتگوزاریـیە گشتیـیەکانی وەک کەرتی تەندروستی و خوێندن و …هتد، هەروەها هەر ئەم پەرلەمانە دەرگاشی ئاوەڵاکردەوە بەڕووی هەرچی زیاتری کەڵەکەی سەرمایە لە دەستی کەمایەتیـیەکدا بەتایبەت لە دەستی ئەوانەدا کە کاروباری دەوڵەت و دامەزراوە جۆراوجۆرەکانی هەڵدەسوڕێنن، بە سەرمایەدارانی دەوروبەریشیانەوە، بەمەش زووربەی هەرە زۆری جەماوەر هەژارکراوە.
هەروەها هەر ئەم پەرلەمانەی ئێستا لە ڕێگەی گرێبەستێکی پشکپشکێنەی قێزەوەنەوە هەڵسا بە تێپەڕاندی یاسای هەموارکردنەوەی باری کەسی (١٨٨) و داڕشتنی پاکێجی ئەحکامە شەرعیـیەکانی جەعفەری کە گەورەترین هێرشی بەکۆیلەکردن پێکدەهێنێت بەدرێژایی چەند دەیەی ڕابردوو بۆسەر ژیان و گوزەرانی ژنان و ماف و ئازادی و یەکسانیان، ئەمەش دەرگا ئاوەڵا دەکاتەوە بۆ بەشودانی کچانی مێرمنداڵ لە تەمەنی (٩) ساڵیـیەوە. هەڵبژاردنی ئێستا لە دووتوێی خۆیدا ئەم هێرشە دەگرێتەخۆی دژی ژنانی عێڕاق و مۆرکی خۆی لەم هەڵبژاردنە داوە.
ئەمە و حکومەتی (محەمەد شیاع سودانی) کە بەرەنجامی خولی پێشووی پەرلەمانە و حکومەتی هەرێمی کوردستانیش کە لە سەرووی چوارچێوەی پەرلەمانیـیەوە کاردەکات بەڵام بەناوی پەرلەمانەوە، بەڵێ ئەم دوو حکومەتە جەماوەری کرێکار و کارمەند و مامۆستایانـیان لە هەرێمی کوردستان کردۆتە بارمتەی کێشمەکێشەکانیان کە بە پێنەدانی مووچە نەهامەتی ئابووری و هەژاریـیان سەپاندووە بەسەریاندا.
ئەم هەڵبژاردنەی ئێستا بە شێوەیەکی کردەیی و زیاتریش لە خولەکانی پێشووتر، هەڵمەتی هەڵبژارکردنەکانیان کردۆتە پتەوکردنی هەرچی زیاتری دابەشکردنی کۆمەڵگە لەسەر بنەمای قەومی و تائیفی و بەخشینی ئەم ڕووخسارە بە ژیانە سیاسی و ڕۆشنبیریـیەکەی کۆمەڵگا بەپێی ئەم دابەشکاریـیە. ئەمە و ئەو کۆمەڵە حزبانەی کە زۆربەی هێزەکانی ئەم ڕژێمە پێکدەهێنن و لەسەر بنەمای تائیفی و مەزهەبی شیعەیی و سوننیی وەیا قەومی عەرەبی و کوردی پۆلێن کراون، هەڵمەتەکانی هەڵبژاردنی خۆیان هەر بەم شێوەیە بەڕێ دەخەن و دەنگەکانیشیان هەر لەسەر ئەم بنەمایە کۆدەکەنەوە و برەو بەم دابەشکاریـیە دەدەن و بەردەوامیشن لە گەشە پێدانی.
هەروەها زیندووکردنەوەی بەها کۆنەپەرستەکانی دژە مەدەنیەت و عەشیرەتگەری و کڕینی سەرانیان و بەربڵاوی گەندەڵی و مەحسوبیەت و کڕینی کارتەکانی دەنگدان و تەخشان و پەخشانکردنی پارەوپولی دزراوی کۆمەڵگە بۆ پیادەکردنی هەڵمەتەکانی هەڵبژاردنێکی کۆنەپەرستانەی تائیفەگەری و قەومپەرستانە، لە خسڵەتەکانی ئەم هەڵبژاردنەن. ئەمە وێڕای وەلا خستنی چەند لایەنێک لە ڕێگەی کۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکانەوە بەویستی ئەو هێزانەی کە دەستیان داگرتووە بەسەر ڕژێمەکەدا و لە ڕێگەیەکی ئیستیبدادیانە و ئەو دادگایانەوە کە حزبەکانی دەسەڵات هەڵیاندەسوڕێنن، هەروەک ئەوەی لە هەرێمی کوردستاندا گوزەرا لە لایەن (یەکێتی نیشتمانی کوردستان) بە پشتیوانی (پارتی دیموکراتی کوردستان) و بێدەنگی (حکومەتی هەرێم).
هەر هەموو ئەم ئاکارانە تێکڕا هەڵبژاردن و هەڵمەتەکانی هەڵبژاردنی کردۆتە گاڵتەجاڕی و بەشێکی تەواوکەری ڕووخسارەکانی ئەم ڕژێمە لە هەموو ڕەهەندەکانیدا و ڕێگرێکیشە لەبەردەم کاروانی پەرەسەندنی کۆمەڵایەتی و پەرەسەندنی خەباتی سیاسی لە کۆمەڵگە.
لە بارودۆخێکی ئاوەهادا پەرلەمان و هەڵبژاردن بۆ پەرلەمان شتێک نیـیە جگە لە کەشوهەوا و ئامڕازێکی سیاسی بەدەست حزبە بورژوا ئیسلامیـیەکان بۆ دوورخستنەوەی جەماوەری کرێکار و ڕەنجدەر و زووربەی هاووڵاتیان لە بەشداریکردنی سیاسی چالاکانە و ڕاستەوخۆیان لە دیاریکردنی ژیانی ئابووری و سیاسی و فکری کۆمەڵگە لەسەر بنەمای بەرژەوەندیـیە چینایەتیـیەکانیان.
بەم شێوەیە پێشبینی ئەوەیە زووربەی جەماوەر بایکۆتی ئەم هەڵبژاردنە بکات چونکە بە ئەزموونی کردەیی خۆیان پەیان بەوە بردووە کە ئەم هەڵبژاردنە شتێک نیـیە جگە لە جوانکاری ڕووخساری ئەم ڕژێمەی ئێستا و ڕاگرتنی ئەوان لە دەرەوەی داینامیکی ژیانی سیاسی و هەڵسوڕانی سیاسی چالاکانە لە ڕێڕەوی خەباتی چینایەتی هەر ئێستا لە کۆمەڵگەدا.
ئێستا کاتی دەستپێشخەریـیە بۆ ڕێکخستنی بزووتنەوەیەکی سیاسی جەماوەری، کە دوور لە کەوتنەدوای پڕوپاگەندەی بورژوازی خەباتی خۆی لە دەرەوەی پەرلەمان و هەڵمەتەکانی هەڵبژاردن بخاتەڕێ، بەڵام ئەمە نایەتەدی ئەگەر ڕیزی چینی کرێکار وە گەنجان و ژنانی سەر بەو چینە و بەهەژارکراوان ڕیزێکی ڕێکخراو نەبێت بە گوێرەی بەرژەوەندیـیە سیاسیـیە چینایەتیـیە سەربەخۆکانیان. خەبات کردن لەو مەیدانە فراوانەدا ئەرکی هەرە لەپێشی کۆمۆنیستەکان و هەڵسوڕاوانی کرێکار و ئازدیخوازانی ژن و پیاوە.
(ڕێکخراوی بەدیلی کۆمۆنیستی لە عێڕاق)، شێلگیرانە بەردەوامە لە خەباتی سیاسی و فکری و ڕێکخراوەیی خۆی لەگەڵ جەماوەری کرێکار و زەحمەتکێش و گەنجانی ئازادیخواز و ژنانی زوڵم لێکراو بۆ ڕزگاربوون لە نەهامەتیـیەکانی سەرمایە و ڕژێمە سیاسی و فکریـیەکەی و دامەزراندنی کۆمەڵگەیەکی ئازاد و یەکسان و خۆشگوزەران، وە هەر لەم ڕێڕەوەشدا تێدەکۆشێت بۆ گەشەپێدانی خەباتی سیاسی سەربەخۆی ئەو جەماوەرە و گشت جەماوەری ئازادیخواز کە بایکۆتی ئەم هەڵبژاردنە دەکەن، وە هەوڵیش دەدات ئەم خەباتەیان بگۆڕێت بە بزووتنەوەیەکی سیاسی جەماوەری لەسەر ئاستی کۆمەڵگە، بۆ هێنانەدی ئاڵوگۆڕێکی شۆڕشگێرانە و کۆتایـیهـێنان بەم ڕژێمە سیاسیـیەی لە ئارادایە دوور لە هەڵواسینی ئاوات و ئومێد بە پەرلەمانەوە.
ڕێکخراوی بەدیلی کۆمۆنیستی لە عێڕاق
١٤-١٠-٢٠٢٥
